(Η συνέντευξη δόθηκε στον "ΠΑΛΜΟ 99.5" και στην εκπομπή "Μουσικές Αναδύσεις" και δημοσιεύθηκε στο http://www.protagon.gr/ "Ψαραντώνης: "Δεν είναι ωραίο να σε ενοχλούν τα παράσιτα." )
Στη συναυλία του Ψαραντώνη που έγινε την περασμένη Τετάρτη δεν πήγα. Ήταν όμως εκεί το μυαλό μου, τόσο για τον τελευταίο (?) εκφραστή και αυθεντικό εκπρόσωπο της κρητικής παράδοσης, όσο και για τον Αγγελάκα που μ’αρέσει Είδα και κείνη την αγκαλιά τους στο protagon.gr και αυτό το ίσιο γεμάτο αγάπη και θαυμασμό βλέμμα του Αγγελάκα στον Ψαραντώνη, που μου καρφώθηκε στο μυαλό να με ταξιδέψει ένας γνήσιος Κρητικός μέσα από τα λόγια του, όπως άλλωστε με ταξιδεύουν όλες οι συνεντεύξεις. Όταν ρώτησα την Νίκη Ξυλούρη, την κόρη του, πώς να τον προσφωνήσω μου είπε: «Μιλά του στον ενικό καλύτερα». Εδώ σημειώνω ότι όπως άλλοι κάνουν συλλογές γραμματοσήμων, στυλό, καρτών κλπ προσωπικά συγκεντρώνω μαντινάδες.
Με αποκαλούσε συνέχεια ‘παιδί μου’. Ένοιωσα στοργή, αμεσότητα, αλήθεια, απλότητα, σεμνότητα και αυθορμητισμό που τόσο σπάνια νοιώθουμε πια από τους ανθρώπους. Κρητική προφορά και χωρίς γαρνιτούρες- το αηδιαστικό χαρακτηριστικό της σύγχρονης κοινωνίας- όταν τελείωνε την απάντηση σε κάποιο ερώτημα μου έλεγε: «ακούω παρακάτω παιδί μου».
Ο Ψαραντώνης και η Παράδοση: «Η παράδοση είναι πάνω απ’ όλα , αυτή υπάρχει, αυτή αντιστέκεται, αυτή είναι η ποίηση και η τέχνη του λαού . Είναι η ρίζα, χωρίς ρίζα δεν υπάρχει ούτε φύλλο, ούτε καρπός. Αγαπάω την παράδοση, όπως αγαπάω και τη φύση. Η φύση, τα δέντρα, τα ποτάμια, όλα έχουν την αρμονία τους και όταν μπορούμε να τα δούμε μπορούμε, μπορούμε να πάρουμε δύναμη και να ζήσουμε. Η φύση είναι πιο πάνω και από τον άνθρωπό, αυτή μας γεννάει, μας τρώγει, μας τιμωρεί, είναι ο θεός.»
Ο Ψαραντώνης και ο Θεός: «Πιστεύω και στο Θεό και το παλεύω, ό,τι και να γίνει».
Πώς κυλάει η καθημερινότητά του: «Όταν ξυπνάω, πίνω έναν καφέ στο καφενείο με τους φίλους μου και όταν μου έρθει, παίρνω τα όργανα και τα ταλαιπωρώ, τα χαϊδεύω και περνώ την ώρα μου».
Η αξία του να είναι κάποιος αυτοδίδακτος: «Ο καλλιτέχνης γεννιέται δεν υπάρχουν σχολεία να πάει να μάθει μουσική. Έχει ένα συναίσθημα και από αυτό δημιουργεί. Ας πούμε για παράδειγμα μπορούν τα σχολεία να κάμουν ένα Νίκο Ξυλούρη? Αυτοί οι άνθρωποι γεννιούνται σπάνια, δεν τους έβγαλε ένα σχολείο. Τις νότες τις μαθαίνουν όλοι στο Ωδείο, κάποιοι άνθρωποι εκεί, έδωσαν στις νότες ονόματα. Όλοι μαθαίνουν τις νότες στο ωδείο και γίνονται μουσικοί. Καλλιτέχνες, όμως, δε γίνονται όλοι. Η μουσική δεν έχει άκρη».
Για τον αδελφό του, Νίκο Ξυλούρη: «Ο Νίκος έχει μιλήσει μόνος του, μιλάνε τα τραγούδια του, από κει παίρνουμε πράξεις, ανθρωπιά, από τη λεβεντιά του. Αυτός είχε όλα τα προσόντα και ήταν πλήρης άνθρωπος. Δεν είναι εύκολο να γεννιέται κάποιος και να τα έχει όλα, ε! ο Νίκος τα ‘χε».
Τι είναι Αγάπη για τον Ψαραντώνη: «Το καλύτερο πράγμα. Η Αγάπη είναι πάνω απ’ όλα, η ζωή, ο σεβασμός. Όταν αγαπάς, σέβεσαι τον εαυτό σου σέβεται και τους γύρω σου. Έτσι πάει.»
Η Φιλία: «Ο φίλος είναι συμπαραστάτης, να ταιριάζεις με τον άλλο και να νοιώθεις καλά. Στέλνω την αγάπη μου στη Ρόδο που αγαπώ πολύ και ειδικά στο φίλο μου Γιώργο Ναουράκη και άλλους πολλούς».
Του ανέφερα τη ρήση του Καζαντζάκη ότι «Ελεύθερος άνθρωπος, όχι μισθοφόρος είσαι όταν παλεύεις χωρίς να καταδέχεσαι να ζητάς ανταμοιβή, [αυτό] είναι η αληθινή ελευθερία» μου απάντησε: «Μεγάλος και αυτός. Η Ελευθερία είναι το καλύτερο πράγμα για να ζήσει κάποιος. Δεν είναι ωραίο να σε ενοχλούν τα παράσιτα. Υπάρχουν πολλά τέτοια και μας ενοχλούν. Για να πάρουν πόντους και ψήφους.»
Πώς βλέπει ο Ψαραντώνης την Πατρίδα μας: «Δεν πάει καλά, γιατί ό,τι καλό έχουμε δε βλέπω να συμπαραστέκονται. Το είδα και στη συναυλία στο Ηρώδειο. Ήταν μέσα γεμάτο, όξω ήταν δύο φορές περισσότερος ο κόσμος, ποιοι πολιτικοί ήρθαν? Μόνο ο Ανδρουλάκης εμφανίστηκε. Οι πολιτικοί είναι βόδια, δεν καταλαβαίνουν, δε συμπαραστέκονται, άκου που σου λέω».
Για την Ελπίδα ανέφερε: « Περιμένω να δω από πού θα έρθει». Τι τον στενοχωρεί περισσότερο απ’όλα σήμερα: «Αυτά που μας δημιουργούνε οι πολιτικοί. Να βλέπουμε σε τέτοιο χάλι τη χώρα μας… Για ποιο λόγο γίνεται αυτό? Αφού μια χώρα έχει τα λεφτά της, έχει καταθέσεις στις τράπεζες, πώς δεν υπάρχουν λεφτά? Αυτό δεν κάνουν οι τράπεζες? Το πάρε-δώσε των χρημάτων από τις τράπεζες δε γίνεται? Δεν έχουν δικαίωμα να λένε ότι δεν έχουμε λεφτά. Η χώρα μας είναι πλούσια, πάμπλουτη. Λοιπόν, πού τα πήγαν τόσα λεφτά? Γιατί να μας φέρνουν σε αυτό το χάλι και κόβουν τις συντάξεις ταλαιπωρώντας τον κόσμο?»
Τι τον ενοχλεί στην Κρήτη: «Δε θα σου απαντήσω παιδί μου».
Ποιο είναι το αγαπημένο του Κρητικό φαγητό: «Μ’ αρέσουν τα χόρτα τση Κρήτης τα βότανα που μοσχοβολούνε, ο έρωτας του Ψηλορείτη που μόνο στους βράχους βγαίνει αυτός και που συγκινήθηκε ο Δίας και έσταξε το δάκρυ του απάνω στους βράχους στο Ιδαίον Άντρο και βγήκε ο έρωτας που είναι ο δίκταμος το καλύτερο βότανο, το οποίο βγάνει μόνο πάνω στους γκρεμούς, πάνω-πάνω στην πέτρα».
Η αγαπημένη εικόνα: «Ο Ψηλορείτης, εκεί είναι το χωριό μου, εκεί γεννήθηκα, αυτό συνήθισα, σαν να τον ήξερα και πιο πριν».
Αγαπημένη Μαντινάδα:
«Στου Ψηλορείτη την κορφή,
το χιόνι δεν τελειώνει
ώσπου να λιώσει το παλιό
καινούριο το πλακώνει!».
Και εμείς από τον «ΠΑΛΜΟ» και τη Ρόδο που η καρδιά της χτυπά κρητικά και που και ο ίδιος αγαπά, απαντήσαμε με μαντινάδα:
«Φτιάχνω μπουκέτο την καρδιά
Δώρο να σου την κάμω
Και γράφει χρόνια σου πολλά
Σε κάθε φύλλο πάνω»!
Πληροφορία: Βαπτίστηκε Αντώνης Ξυλούρης. Το Ψαραντώνης οφείλεται σε πρόγονό του που η αντρειοσύνη του, που ήταν και αρχηγός των βαρκάρηδων, τον έκανε να ρίχνει κάτω τους Τούρκους σαν τα ψάρια στα χρόνια του Μικρασιατικού πολέμου. Τα παιδιά είχαν όλα το προσωνύμιο Ψαρο- που ο Ψαραντώνης αποφάσισε να διατηρήσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
αφήστε το σχόλιό σας